Κατά τη διάρκεια της Γερμανικής κατοχής, το Καλαμάκι ήταν ένα απέραντο στρατόπεδο, επειδή ήταν κοντά στο αεροδρόμιο του Ελληνικού.
Τα μαγειρεία των Γερμανών βρισκόντουσαν στο κτίριο που στεγάζεται τώρα το ίδρυμα Αγ. Ανδρέας (στην Θουκυδίδου).
Την βίλα του Μπολοβίνου (τώρα Λυμπέρη) στην γωνία Ανδρούτσου και Θουκυδίδου, την είχαν επιτάξει οι γερμανοί και κατοικούσε εκεί ο ανώτατος στρατιωτικός Διοικητής (στρατηγός). Η κομαντατούρα τους δηλαδή.
Η τεχνική υποστήριξη για τα οχήματά τους ήταν στο Α’ Δημοτικό Σχολείο (οδό Φαν Βαϊκ και παραλιακής).
Στην οδό Ανδρούτσου 4 (οικόπεδο τότε) είχαν στηθεί δύο μεγάλες σκηνές και απ’ έξω ένα συρματόπλεγμα προστασίας. Μέσα στις σκηνές βρισκόντουσαν φυλακισμένοι Ιταλοί στρατιώτες που δεν δεχόντουσαν να γίνουν φασίστες των Γερμανών.
Στο κτήμα της οδού Ανδρούτσου και Αριστοτέλους (σήμερα Κοτοπούλη) βρισκότανε το στρατόπεδο με τα τανκς.
Πριν γίνουν βομβαρδισμοί χτυπούσαν οι σειρήνες και μετά από λίγο άκουγες τον βόμβο των συμμαχικών αεροπλάνων που με τις φωτοβολίδες τους έκαναν την νύχτα μέρα. Οι γύρω κάτοικοι έντρομοι έτρεχαν να προφυλαχτούν στο ρέμα που εκβάλλει δίπλα στη σημερινή πλαζ Αλίμου, στο καταφύγιο που υπήρχε και πήγαινε σε αρκετό βάθος (ονομαστό ήταν το καταφύγιο της « κακιάς ώρας» που πήρε την ονομασία του από μια γυναίκα που ζούσε σ’ αυτό και ονομάστηκε έτσι γιατί ήταν άσκημη και κυκλοφορούσε αργά τα βράδια, δηλαδή τις κακές ώρες). Για αρκετά χρόνια μετά, οι βόμβες παρέμειναν στην περιοχή και τα παιδιά της περιοχής , αγνοώντας τον κίνδυνο έπαιζαν μαζί τους. Τις σφαίρες –οβίδες τις άνοιγαν για να πάρουν το μπαρούτι για βεγγαλικά το Πάσχα.
Μεγάλο καταφύγιο υπήρχε και στην περιοχή πετρελαίων κοντά στην οδό Υψηλάντου και δημόσια Γυμνάσια Καλαμακίου.
Στο Λόφο Πανί τα γερμανικά στρατεύματα έκαναν ασκήσεις ετοιμότητας και σκοποβολής. Αργότερα, το 1950, μετά την απελευθέρωση, ο λόφος Πανί μετατρεπότανε κατά τους καλοκαιρινούς μήνες σε στρατόπεδο. Ερχόντουσαν στρατεύματα από το στρατόπεδο ΚΕΕΜ (Κέντρο εκπαίδευσης Μεταφορών) που είχε έδρα στον χώρο που είναι σήμερα το Golf της Γλυφάδας και πραγματοποιούσαν την καλοκαιρινή υπαίθρια διαβίωσή τους, σε σκηνές. Μια πραγματικά στρατιωτική κατασκήνωση. Εκείνη την εποχή δεν υπήρχε ούτε ένα σπίτι στον λόφο. ΄Ηταν ακατοίκητο.
Εκείνο όμως που δεν μπορούσαν να συνηθίσουν εύκολα οι λιγοστοί Καλαμακιώτες ηταν το πρωινό ξύπνημά τους όταν ο στρατιώτης σαλπιγκτής σήμανε το πρωινό εγερτήριο και που ανάγκαζε τους Καλαμακιώτες να ξυπνήσουν από τα ξημερώματα. Κατά τα άλλα έδινε μια ξεχωριστή ζωή στο Πανί.
Τα πρώτα συμμαχικά στρατεύματα αποβιβάστηκαν στο Καλαμάκι μετά την Γερμανική κατοχή. Στις 15 Οκτωβρίου τα αρματαγωγά ΣΑΜΟΣ και ΧΙΟΣ τα οποία είχαν παραλάβει από τον Τάραντα, αυτοκίνητα και άλλα μηχανοκίνητα μέσα, καθώς και τμήματα του Αγγλικού στρατού, κατέπλευσαν πρώτα στον Πόρο και από εκεί το αρματαγωγό ΣΑΜΟΣ κατευθύνθηκε στο Καλαμάκι, περιοχή Αλίμου όπου αποβίβασε τα στρατεύματα που εγκαταστάθηκαν σε διάφορα σπίτια του Καλαμακίου. 'Ηταν οι πρώτοι σύμμαχοι που πάτησαν το πόδι τους στην Ελλάδα όταν οι γερμανοί είχαν πλέον αναχωρήσει.
Υλικό και οι Φωτογραφίες του παρελθόντος από το αρχείο του Κου Ραϋμόνδου Παπαμανώλη
Ελισάβετ Μιτσού